2 Aralık 2010 Perşembe

Sosyoloji + Psikoloji =

     Cevabı hemen geliyor: Sosyal Psikoloji. Sosyal psikoloji hem hayatımızdaki diğer insanlara olan davranışımızı hem kendimizi tanımamız için bize yardımcı olabilecek bir davranış bilimidir. Aslında tanımı bir çok kişi tarafından farklı yapılmaktadır ama en çok kullanılan ve en kısa olan tanımı Sosyal psikoloji, toplumun içindeki bireyin davranış bilimidir diye bilinmektedir. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri bölümünün anadalı olan Çalışma Psikolojisinin önemli bir dersi olarak da işlenmektedir.
   
     Sosyal psikoloji bireyi iki türden incelemektedir. Birinci olarak ilgilendiği konu Psikolojik Sosyal psikolojidir. Burada kişiyi içten dışa doğru yani kişiden çevreye doğru incelemeyi öngörür. Diğer türü olan Sosyolojik Sosyal psikoloji ise, bireyi dıştan içe doğru yani çevreden kişiye doğru inceler. Bu iki inceleme türünden de anlayacağımız üzere birey, birey olurken çevresinden ektilenmesiyle davranışlarını belirler. Sosyal psikologlar bunları araştırıken bir çok deney ve araştırmaya başvurmak zorundalardır.

     Bu deney ve araştırmalar; laboratuvar deneyi, alan deneyi, doğal deney, alan araştırması, survey ve arşiv araştırmasıdır.Bir çok insanın ve olayın kısacası insanların olaylar karşısındaki davranışlarının inecelendiği bu deneylerin ilginç ve insanlar hakkında şaşırmamıza neden olay farklı sonuçlarla sonuçlanması mümkündür. İlerideki yazılarımda sizlere bu yapılan deneylerle ilgili örnekler sunacağım.

    İnsanların toplum içinde sergiledikleri ve topluma uyum olarak nitelendirilen itaat, özdeşleşme, benimseme gibi kavramlar Sosyal psikolojinin insan davranışlarını incelemesindeki en büyük yardımcı davranışlardır. Örnek olarak bir grup içinde doğru olmadığını bildiğimiz halde bize söyleneni yapıyorsak bu itaat etmemiz demektir. Eğer doğru olduğuna inanıp yapıyorsak benimseme, kişileri sevdiğimiz veya hayran olduğumuz için onlara uyuyorsak bu da özdeşleşmedir. Gördüğünüz gibi bu üç olayda da çevremizin bize büyük bir etkisini görmekteyiz. Tabii bunların tam tersi de olabilir.

     Özellikle bu devirde çevrenin insan üzerinde eskisinden daha fazla etkili olduğunu söylemek yanlış olmaz. İnsanların dünyanın öbür ucundaki insanlarla bile istediği an iletişim kurabilmesinin mümkün olduğu, televizyon dizilerinde bir çok değişik hayatı ve kültürü izlediğimiz bu devirde kendi kişiliğimizi ve davranışlarımızı oluştururken çevreden daha fazla etkilendiğimiz bir gerçek. Hele ki Türkiye'nin toplumcu bir kültüre yani gelenek göreneklere büyük önem verilen, ahlaki kuralların "ben" merkezli değil de "toplum" merkezli
olduğu bir ülke olması Sosyal psikolojiyi ülkemizde çok daha önemli kılmaktadır. Ülkemizdeki toplumsal sorunların çözümü için Sosyal psikolojisi göz önünde tutmak çok ama doğru bir karar demektir. Ayrıca sadece Türkiye gibi kültürel toplumlarda değil, gelişmiş batı ülkelerindeki bireyci toplumlarda da bireyin bu çevre yapısından dolayı çok daha farklı davranışlara sahip olduğunu görerek, böylece bu farklılıktan dolayı çevrenin birey üzerinde ne kadar etkili olduğunu çok rahat görebilmemiz mümkün.

    Sonuç olarak birey olmamızın en önemli nedeni çevremizdeki bireylerdir. Başka insanlar olmasaydı biz benliğimizi hiç bir zaman bulamaz ve onun farkına varamazdık. Bu yönde kendimiz hakkında bize bir çok bilgi sunan Sosyal psikoloji, bence herkesin incelemesi gereken bir davranış bilimidir. Hem çevrenizi hem de çevreniz içindeki kendinizi tanımanız için size açılan büyük bir kapı. Hepimizin bu kapıdan doğru bir şekilde girmemiz dileğiyle...

2 yorum: